ALOKA sa NOFY (NY Andri-Fara)

MAHANTRA
FITIAVANA




Tantara mampalahelo.
Tantara mampieritreritra.




Ny Andri-Fara


Raphaël no anarako. Mety mana-namana na sakaiza mitovy amin’ny anarako ianao. Angamba ianao io mihitsy no mitovy amin’io anarako io. Tsia! Tsy mitovy ny tantarantsika, ary izany no hiangaviako aminao tsy hitsetra na hangoraka ahy akory. Eny, fa na dia hametraka alahelo ao am-ponao aza…avelao ho zakaiko na tsy…
Fahanginana no namaranako ny vetsovetso anikeo maraina. Nangina aho ray mbola hangina tanteraka, satria izay ihany no fomba hanasitranako ny feriko.Na dia niezaka nampangina any sentosentoko aza aho dia vao mainka nampihazakazaka ny ratram-poko.
Nahoana hoy aho no ianjadiam-pahoriana tahaka izao foana ny androm-piainako.Nahoana a! nahoana no tsy maintsy ho izaho no hiaran’ny herisetram-pitiavana? Tsy fantatro! Angamba , tsy nijery ahy ny lanitra …ny tany! Toa mandatsa ahy fa lavo.
Nahoana? Nahoana ! izany foana no hamenoako ny ato am-poko.Miangatra ny lanitra sa ny tany no ratsy fanahy. Tsia an! Ny Olombelona tahak’ahy no fototr’izao…kanefa. An’iza ny safidy? Moa tsy ahy sa azy! Tsy fantatro. Izy no tompon’andraikitra ny amin’izay hifaharany. Angamba hoy aho mbola hiposaka…hiposaka amiko ilay karazan-kazavana avy any atsimo atsinanana. Miandry azy foana aho mba handefasany amiko ilay tsoran-drivotra mafana, mba hamelombelomako ny aiko.
Ny aiko. Saika ravan’ny ankaso. Fitiavana! Tsy misy fantatro ny aminy. Teny sivy natambatambatra no nanomezana azy ary nandrafitra azy ho teny iray. Izay ihany no fantatro. Ny ankoatra izay tsy misy haiko. Asa! Fa raha ny tantarako dia mahantra ny fitiavako. Olon-tiana ve! Sa olon-tiavina! Tena tsy misy fantatro.
Vao nogadona teto an-tany aho dia dia ady sy fifamonoana no hitan’ny masoko na tsy fantatro aza. Tsy maba ninono tamin’i Mama aho satria niharan’ny vono-kavana izy ary tsy mba nanatrika akory ny batisako ity nitondra folo volana an-kibo ahy.
Nanomboka eto ny tantarako ary tsapanao amin’izany fa tsy mba hary fitiavana aho…Fankahalana no mba hitako voalohany, na dia izany aza; nitoetra mba hitia ny manodidina ahy aho. Nampianarin’ireo masoandro amam-bolanay hifankatia izahay mianadahy avy.
Havana ve! Misy saingy Havana tsy misy atoraka tsy mba havan’ny manana.
Nandalo ny fahazazako aho, toy ny zaza rehetra dia nihanta tokoa tamin’ny lafin-javatra rehetra na inona na inona. Nitovy tamin’ny zanam-bahoaka. Nianatra sy nitafy ary nihinana toy ny zaza mitovy taona amiko.
Tratran’ny lozam-piarakodia aho fony aho sivy taona. Nijaly tokoa aho nanomboka teo satria nanan-kilema. Voatery nihafihafy teo, nahatsiaro ho resy sahady ary nihevitra fa tsy hisy hianteherana sahady.
Nandalo ny ora, niteraka ny andro izay nitambatra ho volana ho lasa taona roa na telo na efatra. Voaray ho isan’ireo miely sakany na irony taona hitomboan’ny vatana irony ka mihevi-tena ho efa olon-dehibe. Tanora mantsy ka niezaka nitady izay ahasoa ny tena. Tsy nisy tsy nataoko na matsaka ranon’olona na maka mpianatra. Indrindra fa nanadio ny tatatra fanarian’olona maloto na irony faritra fanasiana maloto moderna irony. Nataoko avokoa rehefa ahitako vola.
Nanjavona tamiko ny fitiavana, tsy mba hitako sy niainako izany. Ny olona ihany koa rehefa mahita ahy dia ny fanarabiana no nifafy ho solon’ny endriko sariaka mitady fahafahana. Tia fa nankahalaina. Tao anatin’izany rehetra izany no nanombohako hivelona ho an’ny tenako. Tsy laviko ny fahantrako fa laviko ny fanosihosena ny zoko, hiaina toy ny olon-drehetra. Hatreo dia irery aho ary natahotra hiara-belona amin’ny olona. Efa nihatra tamiko ny jalim-pahoriana lalina indrindra na teo amin’ny maha olona na amin’ny maha izaho ahy ka niafara tamin’ny fianarako. Ady foana ary mbola ady no entiko handreseko ny olana miajady amiko na ho rendrika na handresy. Rahoaviana anefa. Asa! Atreto aloha dia haizina no mameno ny fiainako.
Kristiana aho ary notaizana tamin’izany. Nanohy nampitaha ny fahendren’izao tontolo izao sy ny tontolon’ny fisainana lazaina fa Kristiana aho saingy tsy nahita mangirana. Fanenjehana sy ramatahora ary fanilahana andraikitra no tsinjoko.
Misy mihevitra ahy fa toy izao sy toy izao, kanefa na dia miorina ho amin’ny finoana an’ilay Andriamanitra tokana sy Jesoa Kristy aza eo amin’ny fanompoana isan-karazana amin’izay manavanana ahy dia zary lasa eson-tena sy famonoana ny aim-panahiko no mitranga. Kristiana aho. Kristiana ihany koa ireo manodidina ahy…Indraindray aho no miaina ao anatin’ny tahotra sy ny horohoro. Nahoana re e!
...................................................

Taonan’ny Fahamarinana sy ny Fahamasinana ny taona 2002. Telo taona izay no lasa. Mbola miaina ao anatin’ny fahantrana ny vahoaka malagasy. Manjaka ny halatra sy ny asan-jiolahy ary ny fangalana an-keriny zaza na olon-dehibe mba atakalo vola. Misy ny maty ary tsy ferana ireo tsy hita popoka sy nitondra takaitra. Ao ireo mpanao afera tovovavy halefa any ivelany hanao asa fivarotan-tena. Tsy ferana ihany koa ireo mpanao afera maizina momba ny taovan’olombelona. Miroso ho amin’ny fanjakan’ny kapitalista ny mpitondra ka saran’olom-bitsy no mahazo tombontsoa manoloana izay lazaina fa ho tombontsoam-bahoaka no arovana. Tsy misy mangirana izay lazaina fa fampihavanam-pirenena no atao. Fanina ny vahoaka. Fahiny mantsy mba nalaza sy nankalazaina ny tanimbarin’ny Laniera sy ny fampanantenana poakaty. Ny asa omena ny tsy an’asa ka nahazo vahana irony natao hoe T.T.S na ny Tary Tonga Saina sy ny Zoam. Fanina ny vahoaka, Kilalao politika no misy; fanamafisan’orina sy tanjakin’ny antoko no hita sy re. Halamina izay azo alamina ka ny firariana dia ny hisian’ny filaminana. Mikorotana ny fianarana, tsy hita hoe hatraiza no tanjona. Ny Fiangonana heverina ho ray aman-dreny toa mampisara-bazana ny mpiray Finoana. Hatraiza no hizoran’ny fiadanan’ny ambanilanitra. Vola atsy, vola aroa. Misy ny vola fa ny hampiasaina azy no tsy misy. Izany rehetra izany no nanosika ahy hankahala ny fitondrana izay lazaina fa miorona ho amin’ny fanjakan’Andriamanitra.
Nitambesatra tao amiko ny hikam-pitolomana sy ny fitiavan-tanindrazana satria manana anjara amin’ity tanindrazana malala ity aho. Tao anatin’izany no nandavoako ny fianarako.

...................................................

Septambra taona 2002. Izany no taona sy volana nangidy teo amin’ny fiainako ka nitondrako ny mafy sy ny mafaitra indrindra. Tsy maintsy lavo satria niniana nazera. Nifangaro tao an-tsaiko ny fahorian’ny taniko fa rehefa misy tanjona handrodanana ny efa nijoro dia ny vahoaka no natao sorona ary ny vahoaka ihany koa rehefa avy eo no mbola hizaka izay vokany eo. Efa niainana izany hatramin’ny fitondrana telo nifanesy. Tsy misy ary tsy ho hisy izany fihetseham-bahoaka izany fa ny antokon’olona na vondrona politika na mpanohitra no mitarika izay lazaina fa fihetseham-bahoaka. Mazava ho azy fa tanteraka ny tanjona, satria mitaky fiovana ny olona efa leon’ny fahantrana. Izany no zava-misy teto ary mbola hiainana amin’izao vanin’andro efa mazava be izao. Ary nampiasaina avokoa rehefa hery velona rehetra eto amin’ny tany sy ny fanjakana. Rava ny firaisana ary nanjavoana tsikelikely ny soa-toavina malagasy.
Tao anatin’izany tontolo izay no nifafy tao amiko ny fankahalana ny tontolo nanodidina ahy. Tsy mahita afa tsy ny lafin’ny ratsy foana ka nanafoana ny zo maha olombelona. Hoy ny Tompo hoe: “ Izay tsy nanota taminareo no aoka hitoram-bato azy ”.
Aiza izany ankehitriny kanefa dia olom-piangona anie no maro amin’ireo mpitondra e!
Raha izany no teo amin’ny Fireneko izay hikambanana. potika kosa ny fianarako izay nandaniako ny fotoana telo taona tany lavitra tany. Tsy hanam-potoana hiresahana izany intsony aho satria efa mandiva hiletika ny androm-piainako. Eny, nihamaizina teo ny tontolom-pitiavako…saingy ankehitriny tsy afaka mitsotra hanazava indray ny fahoriako aho…I Andry sakaizako no hindramiko hanohy aminao ny vetsovetsom-poko. Efa hiditra ao anatin’ny torimaso lalina aho mantsy…ka handao tsy ho ela an’ity tany be ankasomparana ity.

...................................................
Malomaloka ny faravodilanitra. Injao mijoy tsy mitsahatra ny erika fa mifafy mandena ny olona eny rehetra eny. Teo am-piandrasana fiara hodiako any Ambatomaro aho no nifanehatra tamin’ireo tovovavy maromaro avy nianatra nibaby kitapo.
Anankiray tamin’ireny ianao ry Nofy ary mbola tadidiko tsara fihetsikao sy ny tsikinao niantefa taty amiko. Babonao sahady ny fitiavako. Resinao tanteraka. Taona fahatelo ianao tamin’izany. Eny, fa na dia efa tao anaty fiara aza isika dia nibanjina anao an’eritreritra aho foana. Efatra ambin’ny folo taona ianao tamin’izay. Tsaroako tsara iny fihaonantsika voalohany iny. Tsy nifanena intsony isika nandritra ny folo taona satria voatery nandeha lavitra aho mba hila ravin’ahitra tany ambany tany. Tsy nifankahita isika raha tsy ny taona 1972. Tadidinao tsara satria naratra ianao raha iny nitoraka an’ilay F.R.S iny ianao no voatifitra ka lavo. Fifanjevoana be mantsy tamin’iny tolon’ny mpianatra hitakiana ny fitoviana iny ka nivadika ho fitakiana hialan’ny Filohan’ny Nosy. Sendra nidina teto Iarivo aho ary nizotra namonjy ireo mpiasa namako no nahatazana anao efa nihoson-dra. Naratra mafy ianao ary tamin’izany no nifanonjo fanindroany indray ny fitiavantsika. Heritaona taty aoriana dia dia natao ny raharahantsika ary ny taona nanarak’io dia teraka ny vavimatoantsika. Tonga i Tatamo ilay fanantenantsika.
Dimy taona izao ny zanako. Dimy taona sahady. Tao anatin’izany no nifaneraserako tamin’ny Raphaël. Tsy mbola vita akory ny fifamofoanay sy Nofy dia efa mpisakaiza izay roalahy. Ankehitriny dia fasa-manirery ery am-pihaonan-dàlana no hitondrako azy mianaka. Fantatro fa tsy maintsy hanontany ahy ny zanako na ny vadiko, efa niomana tamin’izany aho. Tonga teo amin’ilay toerana izahay telo mianaka.
Mbola tao anaty fiara izahay sy Tatamo fa i Nofy somary nivoaka kely teo ivelany. Raha mbola tsy nigadona teo aho no nisy vehivavy iray nametraka fehezan-draozy fotsy teo an-doha fasan’ilay sakaizako. Samy nangina izahay ary niantso an’i Nofy sy ny zanako aho. Niangavy azy ireo aho hitondra ny anjara voninkazonay. Saingy tsy halazo intsony fa namboleko mihitsy teo anilam-pasany ilay fehezam-beromanitra iray nongotako teo am-baravarany.
Nifafy indray ny Erika. Tsaroka indray ny lasa…nofihiniko ny zanako dia nizotra moramora izahay hamonjy ny fiaranay. Teny an-dàlana no nanontany ahy Tatamo tamin’ny feo mibadabada.
- Dada! Iza kay ‘lay o-lon-a no-van-gia-ntsika teo…ilay mile-vina ao am-ban-in’iny va-to iny. Ho-no ho-a Dada a?
Nanomboka teo dia nitantara ny fiainan’ilay sakaizako aho…
Ako Navalona Fanambinantsoa. Tovovavy bako malanto, lava marotsaka mivolombola bikana sy miendrika safiotra, nefa malagasy ray sy reny izao. Ny volony tsy lava kanefa tsy fohy amin’izato endriny misahindrahondra ery. Mazava mahafatifaty amin’izato endrika feno tsiky lava…ny hadiniky ny rantsan-tanany sy ny rantsan-tongony aoka fotsiny…ny ranjony fotsy zarazara malandilandy tsara tefy. Ny feony mikarantsana malefaka mila tsy ho heno, mihantahanta sy faingam-pikoriana toy ny onjan-drivotra ao anaty vero. Ampy amantaranao ny momba azy ireo ry Nofy malalako. Tovovavy mananika faha roapolo taona i Ako. Faravavy izy ary hany vavitokan’Ingahy RASOAMANAMBOLA sy RAMAROHANTA Volanoro.
Izy mivady ireo mantsy dia sady tompom-pahefana tao ANDAINGO no mpanefoefo tao an-tanàna.
ANDAINGO, dia tanàna kely iray tsy lavitry ny renivohitra no misy azy. Trano efatra arivo tafo no tazana mirentirenty raha vao mitazan-davitra ianao. Ao no mitafo fanitso ao ny mitafo bozaka ary ny tanimanga. Hitanao eny an-tsefantsefany eny ny trano bongo mitafo bozaka efa kokan’ny ela. Efa nandroso tamin’ny andron’ny faha mpanjaka ny tanàna ka tsy mahagaga raha mandroso ankehitriny.
Ingahy RASOAMANAMBOLA dia iray amin’ireo taranaka nahazo tombontsoa teo amin’ny vanim-potoana rehetra nandalo teto amin’ny Firenena. Amin’izao dia mitana andraikitra lehibe eo anivon’ny fandriampahalemana izy ary azo ambara fa tompom-pahefana.Trano tsara tarehy sy mifefy manodidina, voaravaka zaridaina mahafinaritra no itoerany. Eo am-bavahady dia misy soratra miloko ranom-bolamena. “ VILLA AKO NAVALONA ”. Fiara telo no ravak’izany tanàna izany.
Tsy mijery lavitra ianao fa eo akaiky eo misy trano bongo iray, tsy mirefy in-droa metatra tora-droa akory ny sakany ary telo na efatra metatra dora-droa kosa ny lavany.Trano tany, milalotra tany ravo fotsy. Raha vao mijery ilay trano ianao dia hihevitra fa tranon’akoho na trano tsy misy ilaina azy intsony amin’izato endri-baravarana efa tonta ny ela sy kokan’ny orana, toy ny tranom-pamosavy hoy ny olona. Ny loto tsy lazaina intsony.
Mba nisy vonin-draozy iray izay teo fa sady efa lasa dia no ringitra ka zary hitoeran’ny voalavo sy ny bibikely rehetra.Raozy mavokely izay ilay izy, mitory aminao ny fahantrana. Veromanitra iray mamelena eo an-tokonam-baravarana no manome hanitra ny tanàna.Tao no nanambeazan’ireo nahitany masoandro an’i Fiononana sy Raphaël.
Efa ho dimy taona izao mantsy no nandaozan’ireo masoandro amam-bolany. Nifanao herinandro monja ary tsy nazava tamin’ireto zanany akory ny nahafatesany. Ny rainy no lasa aloha vao nanaraka ny reniny.Olom-be tao an-tanàna ihany RARIVO Raphaël sy Ranerisoa Fiononana kitapo nifonosan’izy mianadahy, saingy potraka tsy fidiny ka lavo noho ny hetraketrakin’ny Olombelona. Azo lazaina fa mpinamana tsy nifankafoy izy sy RASOAMANAMBOLA rain’i Ako. Tsy vao ireo ray aman-dreny taloha ihany fa ny razany tany aloha tany.
Mianatra eto an-drenivohitra amin’ny sekoly iray ambaratonga faharoa malaza i Ako, ary kilasy famaranana. Raha afaka eo moa izy dia efa nampiomana azy ny rainy fa mety izy no hitantana ny toerana fitehirizam-bola haoriny tsy ho ela ao ANDAINGO.
Efa hatramin’izy folo taona no mpiara milalao izahay, mpinamana sy mpiara-mivavaka no iray sampana ihany koa. Tsy mitovy ny farim-pananana sy ny saranga teo amin’ny ankizy fa tsy nahasakana anay tsy ho iray tarika izany hoy Rapha tamiko raha sedra mba tafaresaka izahay.
I Ako sy ny anabaviny rahateo, mitovy taona, mitovy tarigetra saingy tsy navelan’ny fahantrana ity farany.
Zandrin’ilay sakaizako folo taona i Ako ry Nofy. Izy rahateo tsara tohana ka mandimandina, rehefa mba misy dia aleha, mangata-maso any an-tranon’i Ako, sitrany ahay ma mihena ny vola sy ny mpandeha. Misy tetika io satria iza no tovolahy tsy misary zoro aminy. Tsy noho hareny fa noho ny fahatsaram-pony sy ny bika aman’edriny.
- Nofy! Eo amoron-dàlana mizotra ho any aminay dia misy renirano ao “ FANDIAVANA ”no anarany. Madio mangarahara izany renirano izany. Manondraka an’ANDAINGO manontolo, hany ka tondraka ny voly rehefa hioty azy. Mifototra amin’ny voly kafe sy ny mangahazo ary ny fambolena fary ny olona. Ao amin’io renirano io ihany koa any amin’ny faran’ny tanàna dia ahitanao rian-drano mahafinaritra atao hoe: “ ANDRIANA ” izay mpanome herin-jiro hoa an’ny mponina. Ao ihany koa koa no hisintonana ny rano hosotroina, hanasana lamba sy hidiovana ary hilomanosana rehefa tsara ny andro.
Isan-kerinandro dia mifampitaona ho eny mba hilalao papango na hilomano ny ankizy na koa hitsangatsangana fotsiny. Isan’irey Rapha sy Ako ary ny namany.
Vola tsy toko tsy forohana ry Nofy no azon’Ingahy RASOAMANAMBOLA rain’i Ako, amin’ny maha mpiadidy azy. Hany ka mitobaka ny harena efa misy rahateo, na izany aza, Tsy Azo lazaina ho ol-miavona izy mivady. Tsy hay hoy ny Tanora. Tsy dia be resaka kanefa, sariaka foana. Asa! Noho ny tahotry ny harena angamba.
Aminay mpinamana,tao an-tanàna dia i Mira Fiononana sy Rapha mianadahy irery no tena sahirana, mpitrongy vao homana raha izany no azo ilazana azy. Saingy hain’izy ireo ny manafina izany fahantrany izany. Mihinana toy ny olon-drehetra ihany, mitafy, mianatra. Saingy, tsy navelan’ilay trano bongo tsy ihiratra. Taona faharoa eny amin’ny ambaratonga ambony izao i Mira. Ary ny sampana lalàna no ifotorany. Fantatrao tsara tsara satria efa niray toerana ianareo fony tetsy Besarety, akaikin’ny sinema RIO taloha.
…Tampoka teo. Do! Hoy ny fitobakin’ny rano teo ambaninay. Sendra nijanona kely mantsy izahay telo mianaka. Nojereko ka tsy teo ny zanako. Tatamo! Hoy ny fikiakiako.Tsy nisy namaly. Indro tovolahy kely iray tsy misy hivoasana amin’ny Rapha na bika na endrika nitondra an-janako efa malemin’ny rano, tamy manatona anay mivady. Nofy, hena velona, izaho lasa saina. Nokosehiko ny masoko sao nofy atoandro; Tsia! Olon-kafa mitovy volo amin’ilay sakaizako. Napetrany I Tatamo dia lasa izy ary tsy niandry izay fisaorana avy aty aminay akory. Noraisin’i Nofy ny zanany dia namihana ahy izy mianaka. Nitsoka malefaka ny rivotra, injao naneno ny lakolosim-piangonana, mitaraindraina, manambara fa hisy faty hiditra ao. Iza re e! hoy i Nofy namihana ny tanako. Injao nirotsaka ny Erika nifafy taty aminay.
Voatery namonjy ny fiara tery amoron’ny arabe, satria nifafy loatra; zary lasa orana ny Erika nanify teo.
Nihiaka ny zanako, nanondro ilay fasana misy ny zakaizako.Nihamafy ny fiavian’ny Erika ary mila tsy ho tazana ny mpandalo. Fa maninona ny zanako hoy i Nofy.
- Maman! Hoy i Tatamo, misy olona mandalo iny, mametraka fehezam-boninkazo eo amin’ilay fasana misy ny naman’i Papa!
Novohain’i Tatamo tampoka ny varavaran’ny fiara. Lasa izy nanatona ilay fasana…hitanay mivady izao saingy toa Tatamo irery no tsinjonay nanoloana ilay fasana. Novelomiko ny fiara dia nantsoiko ny zanako…any an-trano hoy aho, tohizako ny fitantarana.
...................................................
Alina ny andro, alina toa nifona zavatra hafahafa. Nanavy be i Tatamo, ny vadiko anefa roa minitra raha be indrindra dia ho tonga ny vahininay faharoa. Mbola teo am-panomezana fanafody an-janako aho no nanomezan’i Tatamo ahy taratasy mifono tsy lena. Tsy nanontany an-janako aho fa lasa nihodina tao an’efitra. Reko fa teraka vavikely i Nofy ary i Meva no nataony anarany. Niverina tao amin’i Tatamo aho rehefa avy nametraka ny fihainoana ny antso an-taribia. Nambarako azy fa tonga ny zandriny, ary vavikely mahafatifaty, saingy natory ity farany. Tsy andriko ny hamarain’ny andro hamonjeko azy mianaka.
Nofohaziko i Tatamo zanakay vavimatoa kanjo, lasa halina ny zanako. Saika lasa adala aho, nopotehiko avokoa izay rehetra voaray sy sendran’ny tanako. Nibanjina an-janako aho. Hena velona, nangovitra nipararetra. Tonga i Meva hoy aho dia lasa Tatamo. Notsapaiko fanindroany ny fony, fa tsy nitempo intsony. Valo taona izy izao nandao anay izao.
Nangina nandritra ny fotoana maharitra ny tokan-tranonay. Tsy sahinay novohaina ny efitranony. Nanjary nampanginina ny hira maminy fahiny manao hoe: “ O! ry Raiko izay malala ”.
Nangina toy izany koa ny ngidin’ny ankaso namely anay noho ny fandaozan’ilay menaky ny ainay.
Dimy taona izao i Meva. Sahirana ery i Nofy, eo am-pikolokoloina sy mikarakara mafy ilay solon’i Tatamo. Injao izy mamafa ny ranomasony ao an’efitra ao, mib anjina an’i Meva, efa ao anaty torimaso. Niarina nanatona ahy.
- Andry! Mampahatsiahy ahy ho mifono zava-miafina, saro-patarina i Tatamo sy Rapha sakaizanao. Hatreo amin’ny fasana, ilay zavatra mifono tsy lena teny an-tànany, ary ny tantaranao. Iza marina io Raphaël io.
- Nofy, hoy aho. Efa impiry naveriko taminao fa olon-dresy izy. Natositosikin’ny fiaraha-monina. Rapha…averiko aminao indray ve ny tantarany?
Nibanjina an-janako aho, avy eo nanompy maso an’i Nofy, ary nandray ny tànany, ho eo an-davarangana.
- Nofy! Tsy mbola tafita akory i Mira Fiononana. Na izaho aza sahiran-tsaina hoe: “ Iza ilay tovovavy narahan’erika nifafy teo am-pasana, ka nahatonga an-janako nivoaka tampoka tao anaty fiara ”. Tsy iza io rahavako fa i Mira. Mba nanatita ny anjara voninkazony teo an-doha fasany anadahiny. Tsy tazantsika izy satria nifanatrika sy nifanila tanteraka izy sy Tatamo, izay nahazo toerana somary avoavo, noho ny dongom-pasana eo anoloana izay nijoroan’i Mira. Tamin’izany no nanolorany an’ilay fonosan-javatra hoa antsika. Vao nosokafako ilay izy dia sary maromaro no hitako tao. Inoako fa ny iray amin’ireo dia an’i Ako, satria io no betsaka tao.
Rapha sy ny tsiambarantelony, nilazany fa mahantra ny fitiavany sy ny filazany fa sao dia ny fitiavany ary no mahantra.
- Nofy! Eson-teny, latsalatsa tamin’ireo noheveriny ho sakaiza no zary to nandratra ny fony. Ako…ilay notiaviny tsy tia azy; Eny, nefa tsia! An, an, hoy Rapha. Tsy ny sakaiza no manody fa izaho no efa ratsy vintana. Natao ho tiavina ny vehivavy fa tsy natao ho tia, ka nahoana izy no nanolotra fitiavana nifandiso nampifamadika ny tia sy ny tsy tiana?
- Nofy, aminao ve ny fitiavana , sandaina vola aman-karena na ko amam-bika aman’endrika?
- Tsia! Ry Andry
- Hay! Hoy aho, na nisy izany teo amin’ny fiainan’i Ako sy Rapha dia azo ambara fa notsarain’ny fiaraha-monina ho adala I Rapha raha namboraka fitia an’i Ako.
Tsy sahy nanambara akory izay mba vetsovetsony tao am-pony ka nitondra moramora ho amin’ny famoizam-po. Tsy tia ankolaka i Ako noho ny fanerana ataon’ny namany azy, nalemy nanoloana ny safidiny. Tsy tsapany akory izany atao hoe fitiavan’olona azy. Nandresy tao am-pony ny vavan’olona sy ny teny fanarabiana natao ho an’ilay nitia. Nanjaka loatra tao aminy izany atao hoe: “ Lanjan-karena sy lanjan-tsaranga ”.Nibahana tao an-tsainy loatra rahavako ny toe-tsaina manambony tena.
Nikasika sigara, nanomboka teo Rapha. Nanomboka teo ihany koa ny fankahalany ny olona. Nankalaha tanteraka ary nihevi-tena fa hamono ny tenany satria olona ihany koa. Na izany aza tsy nihevitra azy ho adala aho, tahaka ny olona sasany nivitra azy ho adala. Tahaka an’ireo mpiara-nianatra taminy fahiny tany amin’ny toeram-panomanana ho mpitandrina, eny! Fa na dia ny mpanabe aza, nihevitra azy ho tsy salama saina. Raha izany kosa ny fihevitry n y olona, nanjombon-dava teny ny sakaizako. Teo am-bavany mandrakariva ny anaran’i Ako, ny fahareseny manoloana ny fiainana an-davanandrony. Tsy nisy olon-kafa afaka mandray ny toerany na dia nolazaiko aza ny fisian’i Hoby ambamin-dry Oly. Tiako mantsy mba hiodinan’ny sainy amin’olon-kafa. Indrindra fa i Hoby, izay tsy mifankaiza na eo amin’ny lafiny bika aman’endrika na ny harena. Tsia! Hoy Rapha, tsy hay kosehina ato am-poko ny fitiavako an’i Ako. Tia azy loatra aho, ka amin’ny fomba ahoana no hanadinoiko ny tantarany?.
- Nofy! Tsy fantatro hoe tamin’ny fomba ahoana no nandaozany anay, fa maty izy. Ary maty nahantra. Maty tsy mba narary notsaboina akory, tsy natrehan-kavana.
Tsy mbola vita ny tantarako. Tafatsangan’i Meva ary tamy nanatona anay teo an-davarangana. Noraisiko ny zanako. Tampoka teo namofona veromanitra ny tranonay. Nivaloharika ny vadiko.
- Nofy, hoy aho. Nararaky Meva ny ranomanitrao, jereo ange fa lany avokoa ny tao anatiny e!
Tsy niteny i Nofy. Asa! Midika inona aminy izao tantara izao…Tonga ny alina dia, resy tory izahay telo mianaka.
Nakipiny moramora ny masony ary tao antin’izany tsy fahatsiarovan-tena tsy maharitra izany no nandrenesako feo nivoaka tao am-bavan’ilay olon-tiako, vady malalako, amboaran-tsoratra miteny efa reko. Tononkalo nomen’i Ako ho any Rapha. Tsy mba mpanonofy miteny ny malalako fa nahagaga ny…Nofy hafahafa.
Atopatopan’ilay onja
Dia ny onjan’eritreritro.
Ka injao reko mitombo, mihamafonja;
Izany fahatsiarovako anao.

Fotoana fohy, fa manan-danja
No mba noferana ho antsika.
Andro vitsy nampisy onja,
Nampifandray ny fiainantsika.

Ianao hiezaka hanadino
Ireny lasa tsy azo haverina.
Izaho kosa tsy mba mino;
Fa hahay hamafa ny tamberina.

Angamba hoy aho
Ianao ninia tsy ahalala.
Fa ny fo mibaiko;
No hany mahalala.

Namela taratra ao am-poko
Ny nifankahalalako taminao.
Toa zary tanam-bokovoko,
No namantarako ny endrikao.

Fa ilay antsoina hoe “ Fitiavana ”
Dia ilay hery mampiray.
Aoka ho tsoriko rahavana;
Fa ny foko tsy mivoha, ary mbola iray.

Ko ho tsiniko ary ve!
Raha manda ny hatakao.
Raha ny faniriako anie?
Ny fitiavna tsy laviko;
Fa ny foko tsy ho anao.

Izay! Hoy nisento dia nitsangana aho, hamonjy ery an-davarangana.
Alina ny andro. Manambara izany fa niova loko ho mainty mivolombatolalaka ny tontolo manodidina. Na dia izany aza, diavolana ny alina. Toa mitsinjo izato foko feno mistery. Ny tontoloko. Iza aho? Ary iza Rapha! Nahoana no toa mifameno ny tantaranay. Nofy! Ako. Iza ireo? Moa misy hifandraisany ve, sa tsia!… Nangina aho, dia nitraka nibanjina ny volana tomaratra. Toa manery ahy hamoaka ny ao am-pony. Zovy hoy aho no toa manaloka ny fiainako. Jereko ifotony saingy, indrisy!…mampanontany tena hoe: “ Nankaiza ny rariny sy ny hitsiny tato anatiko? ”.
Naveriko ny lasako, teo amin’ny maha izaho ahy sy izaho nindramina hanambara ny tantarany Rapha. Nofy! Toy ny endrika Domohina marotsadrotsaka, fotsy ahitana pentina mainty manoloana ny orony sy ny sorony. Tsotra sy malefaka. Sariaka feno tsiky. Nifanena tao anaty kisendrasendra, ary nifanaiky hivady. Dimy taona izay no lasa. Tonga ny voalohan-janakay. Nahazo an’i Tatamo izahay mivady. Dimy taona ihany koa no nandaozany anay, dia tonga i Meva.
Ary i Ako? Tsy misy fantatro. Toy ny ahoana re e! kanefa na mùisy i Ako na tsy misy. Moa ve afaka mifamatotra amin’ny vady andefimandriko ny tantarany.
Nokarohiko tao anaty lalina izany fanontaniana izany dia niroso nanoloana ahy ilay sakaizako. Nobanjininy aho dia namihina ny sandriko izy. Natoriny ahy ka nojereko izay natondrony. Eny! Hoy aho…ao ny fasan’ise sy ny zanako. Ao ihany koa no milevina ny sombin’ny aiko.Misy zavatra tian’ise ambara amiko ve!
Niverina tao an-trano aho. Hitako ny malalako, matory am-pilaminana, dia narakotro azy ny bodifotsy marakely teo anilany, dia norohako ny handriny, dia namonjy an-dRapha teo an-davarangana aho.
- Andry! Nentim-pahazaran’ny akoho mianakavy io miandrandra loha io ary tsy novozonana izy fa mariky ny fitiavana? Nahoana isika no ambaka ny biby? Nahoana no niniana tsy tsinjovina ny soa toavina maha Malagasy? Eny, “ tsy misy adala tahaka ny akoho, fa nony hariva ny andro, mahalala mody ”, fa isika olombelona kosa: “ Vangavanga manana endrika, sadasada manan-tsoratra ”.
Tsy misy ny fandinika miverina fa ny mamerina ny lasa ho amin’ny ratsy no misy. Enjehina ny tia fihavanana ary ny fahamarinana lazaina sy dradradradraina zary hanafenana ny marina, tsy hiseho ary tsy aseho. Ny zaza no heverina ho maila-pitia fa mora manadino. Laingy io…jereo i Nofy, ampitahao amin’i Ako.
Mahantra fitiavana ny olona. Tsy misy manam-pitiavana na dia iray aza satria manjaka loatra eto an-tany ny fihatsarambelatsihy.
Asa! Anefa…iza amin’ireo naman’ise milaza fa Kristiana no tsy hampianarin’ireny jentilisa..Fahendrena? Mahamenatra! Sao dia tokony izy ireo indray no hitoriana ny Tenin’Andriamanitra. Angamba, tsia! Nahoana no mpitory no toriana! Tsy mampivadika ny lasa ve izany.
Fitiavana! Amin’ny lafiny rehetra dia mahafaoka fahotana maro. Niezaka nitia aho saingy nankahalaina. Tadidin’ise. Tsy fantatro nefa inoako fa tsaroako tsaroako tsara raha ny zanaka mpitandrina no nanaraby aho ho ranga sofina. Tao no nihevitra ahy ho toy ny zaza. Fikambanana Kristiana maro no efa niainako, zary lasa fanenjehana ny fahalemeko, famotehana ny maha izaho ahy no nanjaka.
Nianatra nitia aho, saingy naely ho fanta-poko fa maditra aho, mahantra, tsy manana fahamatorana. Nafafy tamin’i Ako ny maha tsinotsinona ahy.
- Andry! Lazao amin’i Nofy, fa tsy misy tia mihoatra noho ny tiana.
Ekeko fa toy ny olon-drehetra aho, kanefa ampy hamotehana ny maha izaho ahy ve ny fahalemeko.
Mbola zaza aho nefa efa tia ankizy. Amiko misy toetra tsra hianarana amin’izy ireny. Rehefa tia dia tia. Tsy mahay mihatsaravelatsihy. Ny zaza mantsy toy ny “ Manan-joky miangola, manan-jandry mihanta ”. Angamba ny fiheverina ahy niraiki-po tamin’ireny zaza ireny no fahalemeko.
Tiako ny zaza satria tia ahy, mahafantatra ny fahoriako. Iray amin’ireny Tatamo zanak’ise na dia tsy fantatro aza izy. Misy itovizana amin’i Ako ny bika aman’endreny.
Maraina ny andro. Tsy tafafoha, ary ny nahazendana dia i Nofy nonanaitra ahy teo an-davarangana. Ny hany reko vao nanomboka ho rsy tory aho: “ Raha manina anay, iny masoandro iny jerena ”. Iza anefa. Tatamo sa i Ako….Ny zanako, ao ambany dongon-tany, vovoka sy taolam-potsy.
Nanatona ahy i Nofy. Reraka dia reraka ny fahitany. Nosakambininy aho dia namonjy an’i Meva izahay.
- Andry, hoy izy…aoka izay ny lasa fa ny ho avintsika banjinina.Aminao, raha misy tanimboly iray voaasa tsara ka hambolena anana na voninkazo ohatra. Moa ve tsy hiara haniry amin’ny ahitra izy ireo? Ka nahoana ianao rahavako no zary lasa embona sy eritreritra amin’ilay sakaizanao nianjadian’ny herisetran’olombelona? Eny! Tatididio fa raha maniry ny voninkazonao dia mba maniry koa ny ahitra na fahavalo, tsaroanao? Misento mora izay ireny, misaina lalina noho ny olona mampitondra zoim-pangirifiriana tsy nahiana, maro amin’izy ireny no ivadihan’ny namana tsy foy. “ Kaikerin’ny amboa kely tiana ”.
Niditra aho dia niverina natory. Kanjo indro i Meva, tamy nihazakazaka nandray ravin-taratasy feno amboaran-tononkalo, efa rovitra ka nanolotra ahy. Saingy efa renoka aho.
Nantsoin’i Nofy hisakafo aho, nosafoiko ny lohako, misy faritra maharary ahy. Nanontany azy aho.
Nantsoin’i Nofy hisakafo aho, nosafoiko ny lohaka, misy faritra maharary ahy. Nanontany azy aho.
- Nofy! Aiza no misy ahy…aiza ny zanako…aiza Tatamo, Rapha, Ako, Mira, Meva.
Niezaka nampitony ahy ny vadiko, ato amin’ny hopitaly ianao. Notsapaiko ny sandriko, seroma no hitako. Fa naninona aho. Teo am-panaovana fanazaran-tena ianao no tratran’ny loza…nihombo ny aretinao ka voatery izahay teo nampiditra anao taty amin’ny hopitaly.
- Hay ve! Hoy aho. Nanatona ahy ny malalako.
- Andry! Nidelira ianao, tsy misy avokoa ireo voalazanao. Tsy mbola mpifaninona akory isika. Tsy mbola niteraka akory, ary namana no niheverako anao. Tsy fantatro anefa na nisy teo amin’ny fiainanao i Ako sy Rapha, na koa nanamarika fotsiny ny fiainanao manokana. Tsoriko aminao anefa fa saro-pady ny fahasalamano, ka tokony haraha-maso akaiky. Tsy tokony hifoka sigara intsony ianao. Ny amin’ilay zazavavy kely tsy foinao any Mandritsara dia efa nanoratra ho anao izy.
- Meva ve!
- Izy indrindra.
Tonga ny mpitsabo. Naraha-maso teo ny fahasalamako sy ny mety ho fivoarany. Nambarany tamiko fa raha tsy voatsabo aho dia tsy lavitra ho ahy ny adi-tsaina hotondra aretin-tsaina. Saingy, tsy neken’ny saiko ho diso ny eritreritro, ninoako ho tantara marina izay rehetra voatantarako. Misy Rapha, ilay nizaka ny fahorian’ny tany. Tsy maintsy ho faty izy tahaka tsy maintsy ho faty sy handao ny tany. Any ny toerana hilevenany, hifangaro amin’ny vovoky ny tany, ka tsy ho hita intsony. Mandram-pihavin’ilay Teny Fampanantenana. Hiverina ho nofo indray, ka hiatrika ny fitsaran’ny lanitra Ny azy mantsy efa notsarain’ny tany sy ny mponina ao aminy izy.
Niarina aho. Reko tao anaty onjam-peo ilay tononkalony. Tononkalo hitako ny nanoratany azy ary eto amin’ny Hopitaly no nandrenesako ny feony.
Sendra nifanojo ny tantarantsika
Kanjo, tsy ampy heritaona roa…
Dia semban-drahona ny fiainako.
Ka ny ho aviko rehetra…
Inoako fa voafetra.
Na ny ora na fotoana!
Ka miangavy anao rahavako,
Aza ela…
Na tsy tia mba miverena.

Sarotra ny hilaza
Haneho ankarihary.
Izay rehetra tsy voalazako,
Ho anao ’zay nambabo ny fitiavako.
Fa mety ritra!
Ny hetraketrak’olombelona.
Ka ny amiko tehetra…
Tapitra ka vita.

Raha toa ka hizotra
Amin’iny làlan’iny.
‘Zato làlanao,
Dia hitsio ny dongom-pasako,
Ka ilay ravin-draozy fotsy atao,
Ho mariky ny fahareseko…
F’izay no faniriako.

Anio aho mantsy
No hamintina ny lasako.
Resinao aho,
Satria, tsotra sy malefaka.
‘Lay fitiavako mihitsy!
No nataonao nihetraketraka.
Saingy…
Hofoanako ny lasako,
Tsy havesatra.

Amela anao
Tsy hanenjika akory.
Amela anao aho
Na dia mbola oriory.
Raha tadidinao ny lasa,
Hiangaviako ianao tsy handalo!
Fa ny foko…
Tsy hiantso tody fa himalo.


Hamaranako ny teniko
Meloka aho satria.
Mahery loatra ’lay fitia.
Jamba tsy nahita…
Sady tsy mba nahalala,
Fa hay ’ty izaho,
Tsy mendrika ho tiavina.

...................................................

Izany rehetra izany no nifamahofaho teo amin’ny fiainako. Nofy! Tovovavy diso fantatro. Nambarany ahy , fa raha vao nivoaka ny hopitaly aho, dia hambarany amiko ny marina rehetra. Aoka anefa tsy ho tezitra na ho kivy ianao, fa ireny rehetra ireny, dia vokatry ny fitiavana sy ny fahatsiarovan-tena tao anatiko. Noho ny sakaizako navela ho tratran’ny ankason’ny ankaso, noho ny tsy fahatsiarovan-tena teo amiko sy ianao.
Iza i Ako, ary nahoana no i Nofy no lasa vadiko? Moa tsy efa vadiko ve izy ary raha tsy lasa vadiko izy dia ahoana no hiafaran’ny fiainako. Niaina mety ho velona aho ka hanaradia an’ilay sakaizako? Sa ny fahavelomako no hitsiry ny fahafatesako. Tsy fantatro. Mihalohalo ato an-tsaiko ny tantarany Raphaël. Tena mahantra Fitiavana tokoa.
Mbola tsaroako tsara teo am-pijerena ilay masoandro mody, mena midorehitra andalovan’ny andiam-borona ny teniny manao hoe: “ Fiangaviana anefa ny ahy, ary ianao izay manatsotra ny fijerinao te ahita ny tantarako. Avelao hivalona ho tsiambarantelontsika izany ”


TAPITRA










Tsy azo adika na alaina tahaka, raha tsy nahazoana alalana manokana tamin’ny Tompony.( Ny tantara rehetra dia noforonina ka ialana tsiny raha misy fitoviana fa kisendrasendra izany.)
Printy Manokana. F.L.01/2005. Vidiny: Ar. 3000 na 15.000 Fmg
Adiresy: niandrifara@yahoo.fr
--------